DIABETIN BELIRTILERI VE KESIN TEQHISI

Txpta hastalxklarxn teqhisleri genellikle qikayetlerden yola wxkxlarak yapxlsa`da günümüzde qeker hastalarxnda bu o kadar ehemmiyet taqxmamaktadxr. Wünkü qeker hastalxäxnxn Tip 1 grubu (genw Diabet tipi) haricindeki tüm hastalarxn genelinde hastalxk sinsice baqlamakta ve diäer organlara hasar vermektedir. Hastalarxn neredeyse %50`sinde rutin muayene sxrasxnda kan qekeri ölwümü sonrasx tesadüfen diabet teqhis edilmektedir. Yani hastalarxn yarxsxnda yüksek qeker baqlangxwta hiw bir qikayete yol awmamaktadxr. Hastalxk ilerlediäinde ya da birden qeker metabolizmasx aäxr derecede bozulduäunda tipik qikayetler ortaya wxkmaktadxr.

Diabetin tipik ilk belirtileri

- Wok su iwme ve idrara wxkma

- Sxk ve aqxrx awlxk hissi

- Aqxrx halsizlik ve kaslarda güw kaybx

- Kilo kaybx

- Kaqxntx, deri enfeksiyonlarx ve wabuk iyileqmeyen yaralar

Yukarxda saydxäxmxz bu klasik belirtilerin biri veya birkawx mevcut olabilir. Bu qikayetler sadece diabet iwin tipik deäildir ve diäer hastalxklarda`da görülebilirler. Diabetin kesin tanxsx iwin hemen basit bir qeker ölwümü yapxlmalxdxr. Ancak bunun yanxnda qikayetlerin mevcudiyetini dikkate almadan, diabet risikosu altxnda olan qahxslarda sxkwa qeker ölwümüne gidilmelidir.

Diabet risikosu altxndaki qahxslar

• 45 yaq üzeri qahxslarda en az 3 yxlda bir defa Qeker ölwümü yapxlmalxdxr.
• 45 yaq altxndaki qahxslar da eäer
• qiqman iseler ve bedensel haraketleri az ise
• yüksek tansiyon mevcut ise
• kanda yaä ve kolesterol seviyesi yüksek ise
• ailede qeker hastasx mevcut ise
• kilosu yüksek bebek (4 Kilo ve üzeri) doäuran hanxmlarda
• ve hamilelik sxrasxnda qekeri yüksek olan qahxslarda yüksek diabet risikosu mevcuttur. Kan qekeri ölwümleri hastalxäxn kesin teqhisi iwin wok önemli olduäundan ölwümler hastalar tafxndan deäil, doktor muayenesinde yapxlmalxdxr.

Hangi kan qekeri seviyesinde kesin diabet teqhisi konur ?

• Normal awlxk kan sekeri 60 ile110 mg/dl arasxndadxr.
• Awlxk kan qekeri eäer 126 dan fazla ise ve bu ikinci bir ölwümlede tasdik edilirse diabet teqhisi konur.
•  Eäer hasta günün herhangi bir zamanxnda, aw yada tok, kan qekerini ölwtürmüq ise ve bu 200 ün üzerinde ise ikinci bir iqleme gerek kalmaz ve diabet teqhisi hemen konulabir.
• Awlxk kan qekeri 110 ile 126 arasxnda kalan qahxslarda ise Qeker-Yükleme-Testine ihtiyaw duyulur.

Qeker-Yükleme-Testi

• Burada yine sabah aw karnxna gelen hastaya ilk kan qekeri ölwümünden hemen sonra iwinde 75 gram Glukoz ihtiva eden bir meqrubat iwtirilir. Ilk 1,2 ve 3 Saatlerde damardan kan alxnxp qeker seviyeleri ölwülür. Eäer ikinci saat sonrasx kan qekeri deäeri 200 ün üzerinde ise kesin diabet söz konusudur.

• 140 ile 200 arasxndaki 2. Saat deäerlerinde Bozuk-Glukoz-Toleransx denen bir durumdan bahsedilir. Bu qahxslarxn %10 unda bir yxl iwinde kesin Diabet geliqme risikosu mevcuttur. Eäer bu hastalar diyet ve düzenli bedensel haraketlerle fazla kilolarxnx atarla bu risokodan büyük ölwüde kurtulabilirler.

Diabetin erken teqhisi ve uygun tedavisi ile yüksek qekerin diäer organlara vereceäi hasarlarx en aza düqürebiliriz. Bu sayede hastalarxn yaqam süresi ve kalitesi arttxrxlabilir. Diabet günümüzde neredeyse bir kitle hastalxäx haline gelmiqtir. Bizim walxqmalarxmxzda Almanya`da yaqayan Türkler` de diabet Almanlar`a göre neredeyse 2 kat daha fazla görülmektedir. Bu nedenle hem hastalarxmxzxn hem`de hekimlerin bu konuya daha duyarlx olmalarx ve mümkün olduäunca erken teqhise gayret göstermeleri gerekmektedir.

Önümüzdeki konuda diabetin tedavi yollarxnx iqleyeceäiz.

Saygxlarxmxzla

Türk Alman-Saälik Vakfx (TDG), Giessen